Ο Πύργος Ραγίου βρίσκεται 10 χλμ βορειοδυτικά της Ηγουμενίτσας, πάνω σε λόφο ύψους 85 μέτρων. Χτίστηκε τον 19ο αιώνα και αποτελεί ουσιαστικά ένα κομμάτι της ευρύτερης οχύρωσης της περιοχής, ευρισκόμενος σε στρατηγικό σημείο που δίνει τη δυνατότητα επίβλεψης της ευρύτερης περιοχής, αλλά και άμυνας σε καιρό πολέμου. Ο μεταβυζαντινός πύργος βρίσκεται μέσα σε αρχαιολογικό χώρο που ήταν παλιότερη οχυρή θέση του οικισμού της Λυγιάς η οποία χρονολογείται από τον 5ο π.Χ. αιώνα.
Η θέση όπου βρίσκεται ο Πύργος Ραγίου έχει φιλοξενήσει από τον 5ο αιώνα π.Χ. κιόλας οχυρωματικά έργα, καθότι ο λόφος είναι σε εξαιρετικά επίκαιρο και οχυρό σημείο. Το οχυρό θεωρείται ότι αποτέλεσε τμήμα της «Κερκυραϊκής Περαίας», της στρατιωτικής βάσης που -σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη- ίδρυσαν οι Κερκυραίοι στις θεσπρωτικές ακτές, στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου. Βρίσκεται στη μέση σχεδόν του κάμπου της Κεστρίνης στη Θεσπρωτία, κοντά στις παλιές εκβολές του ποταμού Καλαμά, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Λυγιάς που ταυτίζεται κατά πιθανότητα με την αρχαία Τορώνη.
Τα ευρήματα στην περιοχή αποδεικνύουν ότι στο πέρασμα των χρόνων, το σημείο φιλοξένησε διάφορα οχυρωματικά έργα, με τη δημιουργία ενός τείχους, το οποίο ανακατασκευάστηκε αργότερα, ανάλογα με τις ανάγκες και τα αρχιτεκτονικά πρότυπα κάθε εποχής. Το τείχος φτάνει μέχρι και τα 4 μέτρα ύψος και ήταν ενισχυμένο με πύργους στις άκρες του, ενώ στο εσωτερικό διαθέτει δεξαμενή με διάμετρο 13 και βάθος 5 μέτρα, λαξεμένη στον βράχο.
Ο πύργος, η «κούλια» κατά τα οθωμανικά πρότυπα, κατασκευάστηκε στα μισά του 19ου αιώνα και έδωσε το σύγχρονο όνομα του χώρου. Ο πύργος χρησίμευε ως παρατηρητήριο, ενώ είχε τη δυνατότητα φιλοξενίας στρατιωτικής μονάδας και προβλεπόταν η περίπτωση άμυνας σε πολιορκία. Δεν είχε πόρτες στο ισόγειο, αλλά ψηλότερα, σε σημείο που ήταν προσεγγίσιμο με κινητή γέφυρα. Παράθυρα επίσης υπήρχαν μόνο στους ψηλότερους ορόφους. Αντίθετα, το κτίριο διέθετε πολλές πολεμίστρες, καθώς και «καταχύστρα» πάνω από την είσοδο, από όπου οι αμυνόμενοι έριχναν καυτό λάδι ή νερό στους πολιορκητές. Εκτιμάται ότι το έκτισε ο Χατζή Γράβας, αγάς της Ηγουμενίτσας, το 1850. Η κάτοψή του έχει σχήμα Γ και είναι φανερές οι επιρροές της βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Εντάσσεται στο γενικότερο αρχιτεκτονικό ύφος που χρησιμοποίησαν οι Οθωμανοί για την κατασκευή τέτοιων εγκαταστάσεων σε όλη τη βαλκανική περιοχή.
Τη χρονιά 1999-2000 έγιναν εργασίες πρόσβασης και υποδομές για περιήγηση και ενημέρωση. Ο πύργος αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή και διαμορφώθηκε σε εκθεσιακό χώρο.
Video
Virtual Tour
3D Reconstruction
